İsrail’de ‘savaş sonrası Gazze’ krizi: Gantz neden Netanyahu’yu savaş kabinesinden ayrılmakla tehdit ediyor?
İsrail savaş kabinesi bakanı Benny Gantz, Başbakan Benjamin Netanyahu’nun Gazze Şeridi için savaş sonrası bir plan hazırlamaması halinde istifa edeceğini duyurdu.
Gantz, Gazze’deki Hamas yönetiminin sona erdirilmesi ve bölgede çok uluslu bir sivil idarenin kurulması da dahil olmak üzere altı “stratejik hedefe” ulaşma planı için 8 Haziran’a kadar süre belirledi.
Gantz gazetecilere verdiği demeçte şu ifadelere yer verdi;
‘Kişisel ve siyasi mülahazalar İsrail savunmasının en kutsal kısımlarına girmeye başladı. Başbakan Netanyahu, bu gece gözlerinizin içine bakıp şunu söylüyorum: Seçim sizin elinizde. On yıl önceki Netanyahu doğru olanı yapardı. Bugün doğru ve vatansever olanı yapmaya istekli misiniz? İsrail halkı sizi izliyor’
Netanyahu, Gantz ve Gallant’tan oluşan üç üyeli savaş kabinesinde siyasi nüfuz mücadelesi yaşanıyor… (Fotoğraf: AFP)
Gantz’ın televizyonda yayınlanan konuşması, başbakanın Likud partisinin üyesi olan Savunma Bakanı Yoav Gallant’ın Netanyahu’nun yönetimine veya yönetim eksikliğine yönelik benzer bir kınamada bulunmasından yalnızca üç gün sonra geldi.
Başka bir deyişle Netanyahu’nun üç kişilik kilit savaş kabinesindeki bakanlıktaki meslektaşları artık kamuoyuna başbakanı açık açık şikayet ediyor.
Gantz, radikal sağ ideolojilerin karşısında kendisini pragmatik ve ılımlı olarak tanımlıyor. 7 Ekim sonrasında Netanyahu hükümetine destek veren Gantz hükümetteki asker kökenli siyasilerin en kariyerlisi olarak göze çarpıyor. Holokost’tan kurtulan bir ailede dünyaya gelen Gantz, 1977’de asker olarak orduya katıldı. 2011-2015 yıllarında Genelkurmay Başkanlığı yaptı.
Ülke basını bu açıklamayı ‘Netanyahu’ya tehdit’ ve ‘Netanyahu’ya ültimatom’ olarak yorumladı.
GANTZ NEDEN ŞİMDİ HAREKETE GEÇTİ?
İsrailli siyasi analist ve Haaretz gazetesi yazarı Akiva Eldar, Gantz’ın Gazze’ye yönelik savaş sonrası planları konusunda Netanyahu’ya verdiği ültimatomun, savaş kabinesi bakanının popülaritesinin azalması konusundaki endişesini gösterdiğini söyledi.
Gantz’ın koalisyondan çıkış yolunu açtığını belirten İsrailli yazar ‘Bu hafta sonu anketlere baktı ve popülaritesinin azaldığını gördü. Netanyahu ile ortaklık 7 Ekim trajedisinden sonra çok popüler görünüyordu çünkü çaresiz kalan İsrail kamuoyu birlik arayışındaydı. Ancak şu anda bu siyasi bir yük gibi görünüyor ve protestocular onu istifaya çağırıyor’ dedi.
İsrail’in soykırım iddiaları nedeniyle Uluslararası Adalet Divanı’nda yargılanmasının da bir etken olabileceğini belirten Eldar ‘Gantz’ın, uluslararası toplum ve Uluslararası Adalet Divanı’nın yaptırımları nedeniyle kendisini Netanyahu ile aynı koşullar altında bulabileceğini bildiğini dikkate almalıyız’ dedi.
NETANYAHU GANTZ’SIZ NE YAPABİLİR?
Gantz’ın koalisyonu terk etmesi ülkedeki siyasi hesapları tepeden tırnağa değiştirebilir. İngiliz Guardian gazetesi bu gelişmeyi ‘Benny Gantz’ın muhalefet partisini koalisyondan çekme tehdidi hükümetin geleceğinin sorgulanmasına yol açıyor’ yorumu ile okurlarına sundu.
Aynı haberde ‘Onun ayrılışı, İsrail başbakanı Netanyahu’yu, ateşkes ve rehinelerin serbest bırakılmasına ilişkin müzakerelerde katı bir tutum sergileyen aşırı sağcı müttefiklere karşı daha da borçlu bırakacak’ diyen İngiliz gazete Gantz’sız bir koalisyonda Netanyahu’nun aşırı sağcı ortaklarına olan bağımlılığının daha da artacağına dikkat çekti.
The Times of Israel’in kurucu editörü David Horovitz ‘Netanyahu gerekirse Gantz’ı umursamayıp 64 kişilik savaş öncesi koalisyona geri dönebilir’ diyerek hükümetin aşırı sağcı ağırlıklı yapısına geri dönebileceğini belirtti.
Gantz’ın genel anlamda merkezci Ulusal Birlik Partisi’nin koalisyona verdiği 120 üyeli Knesset’teki sekiz sandalye olmasaydı Netanyahu’nun, Kasım 2022 seçimlerini kazandığı 64 üyeli sağ, aşırı sağ ve ultra Ortodoks bloğa geri döneceğini anımsatan Horovitz ‘dolayısıyla aşırılık yanlısı ortaklarının baskılarına ve taleplerine karşı daha savunmasız hale geliyor’ dedi.
ULTRA ORTADOKS HÜKÜMET ULUSLARARASI ARENADA BASKI ALTINA KALABİLİR
İsrailli gazeteci böyle bir senaryoda Tel Aviv’in Washington da dahil olmak üzere önemli küresel ortaklardan çok daha sert bir baskıyla karşı karşıya kalmasının son derece muhtemel olduğunun altını çiziyor.
‘Netanyahu, Knesset aritmetiği değişene kadar İsrail’in kaderini elinde tutmaya devam edecek’ diyen Horovitz, değişimin ancak Netanyahu yönetiminde devlet gemisinin gerçekten kayalıklara doğru gittiğini fark edecek bir avuç milletvekilinin harekete geçmesiyle mümkün olacağını belirtti.
